"Een vloeiende, vibrerende wereld van geluid,
licht, kleur."
Als ik deze omschrijving van de bardo’s lees, verbaast
het me niets dat de link met een LSD trip soms snel gelegd wordt. “Alles is
energie”, dat is wel een aanslag op het voorstellingsvermogen van de gemiddelde
geïnteresseerde leek. En het staat heel
ver af van wat we in het dagelijks leven meemaken.
Maar is dat wel zo? Ook in de natuurkunde wordt
aangetoond dat materie uiteindelijk een zee van energie en licht is,
“gecondenseerd bevroren licht”. Energie is het potentieel voor alles. Pim van Lommel vertelde in een
interview (Prana 135) over een standpunt dat panpsychisme heet. Daarin zijn “geest en materie twee kanten van
het zelfde sleutelbegrip: energie. Alles is energie.”
Zichtbare energie en zuiverheid in de vorm van licht
spelen in veel spirituele stelsels wereldwijd een belangrijke rol. In verhalen
over en voorstellingen van het hiernamaals is vaak sprake van prachtig en
ongewoon licht. Ook het Heldere Licht dat slechts één ogenblik lang daagt op
het moment van de dood is hier een voorbeeld van. Hoewel juist dit speciale
licht een geval apart is en je het zeker niet moet verwarren met de
schitterende lichtervaringen die zich in de volgende bardo ontvouwen. (*1)
Behalve lichten en kleuren kun je in de bardo’s ook
geconfronteerd worden met angstwekkende geluiden (trilling is ook energie).
Bijvoorbeeld op de zevende dag die een nieuwe fase inluidt. “Op dat tijdstip
verschijnen de Lotusgoden, ook wel genoemd: de kennisdragende godheden. Voor
honderd procent vriendelijk zijn ze al niet meer, want het ‘natuurlijke geluid
van de waarheid zal als duizend donders weerklinken’en de overledene hoort
dreigende kreten.” (*2)
Over indrukwekkende geluidservaringen las ik eerder in
een verslag van iemand die laya yoga (kundalini yoga) beoefent. Dit is een tak van yoga waarbij energie een
grote rol speelt. Deze yogi beleefde na 17 jaar mediteren de opstijging van
kundalini energie in zijn subtiel lichaam. Het gevolg was, naast een toestand van opperste verrukking en een heftige uittredingservaring in een
overvloed aan helder licht, het waarnemen van een “steeds luider en
luider bulderen”. Daarna is deze man jarenlang zeer ernstig ziek geweest.(*3)
Licht kan dus gebruikt worden als beeldspraak voor
energie, maar staat ook voor een bepaald niveau van geest of bewustzijn. Daarover meer in deel twee (slot) van deze blogpost HIER.
Bronnen:
(*1) Het
Tibetaanse boek van leven en sterven"
Sogyal Rinpoche
Sogyal Rinpoche
Servire 1996, vijfde druk
(*2) Tocht door twee werelden; Gids voor
het Tibetaanse Dodenboek
Ilse Dorren
Mirananda, 1985
(*3) Aspecten
van yoga
Vivian Worthington
Aura, Het Spectrum 1990