Mahakala en yeti

In het tijdschrift Geographical van vorige maand stond een artikel over yeti. Er werd een beetje in het midden gelaten wat deze ‘verschrikkelijke sneeuwman’ zou kunnen zijn: een mysterieus wezen of een verzinsel van de verbeelding, een mythe, een geest of een mensaap? De schrijver van het artikel hield het op een enorme aap of beer. Dat is mogelijk, maar voor veel mensen die in de Himalaya of het Tibetaanse hoogland leven, is de yeti een zeldzaam maar echt wezen van vlees en botten, met bovennatuurlijke krachten die het mogelijk maken om zich onopgemerkt te verplaatsen of te verdwijnen. Verhalen over lange, harige aapachtige wezens, die rechtop lopen als een mens, gaan in de afgelegen delen van de Himalaya al heel lang rond. En zo kwam het idee van de yeti uiteindelijk ook in de boeddhistische mythologie terecht.

Er zouden drie verschillende soorten zijn, en heus niet allemaal gevaarlijk. Er zijn zelfs verhalen over yetis die belangrijke meesters geholpen hebben. Bijvoorbeeld Lama Sange Dorje, die 600 jaar geleden in Nepal leefde, veelal mediterend in afgelegen grotten. Er wordt gezegd dat een vriendelijke yeti hem voedsel en water bracht.

In een klooster bij Pangboche (Nepal) worden zijn overblijfselen bewaard.

Een mevrouw in een Nepalees bergdorp heeft een heel ander verhaal. Haar moeder werd lang geleden bruut aangevallen door een angstaanjagende yeti. Misschien heeft zij toen om Mahakala geroepen? Volgens de toelichting bij onderstaande foto, waarop hij wordt uitgebeeld door een gemaskerde danser, verjaagt deze godheid kwade geesten en demonen en wezens zoals de yeti.

In het Bardo Thödol is Mahakala een afschrikwekkende boeddhavorm die overledenen tijdens hun reis door de bardo’s beschermt. Een toornige beschermgod (niet te verwarren met yidam) en dharmapala, beschermer van de boeddhistische leer. Hij neemt obstakels voor je weg op het pad naar verlichting, maar wordt kennelijk ook ingeschakeld bij (min of meer) ‘fysieke’ dreigingen.

 

 

 

Voornaamste bron en foto’s:

Stuart Butler

Geographical, mei 2023