woensdag 16 juli 2025

Severance en de bardo’s (2 van 2)

Vervolg van de vorige blogpost, waarin aflevering 7 van het tweede seizoen Severance behandeld wordt. Die is erg belangrijk voor de ontknoping, en de kijker krijgt een stortvloed aan niet chronologische beelden en indrukken te verwerken, waarin Gemma en Mark centraal staan. De episode heet chikai bardo en ego death komt ter sprake.

Severance vergt veel van de kijker, maar met enige inspanning is het (voor mij) nog net te volgen. Als je vervolgens wat rondkijkt op internet, zie je dat veel kijkers er mee bezig zijn en vragen hebben. Er zijn allerlei ideeën en theorieën.

Gemma probeerde te ontsnappen aan haar eigen cyclus van lijden en wedergeboorte, stelt iemand, maar werd verpletterd door de gehoorzaamheid van haar innie. Haar andere persoonlijkheden vertonen echter wel tekenen dat ze beginnen te breken.

Een ander vraagt zich af of Gemma de eerste ‘gescheiden’ persoon was? Maar komt tot de conclusie dat dit alles misschien al twintig jaar aan de gang is. Zij is mogelijk wel de eerste gescheiden persoon die meerdere gescheiden persona’s lijkt te hebben. Bijvoorbeeld Mevrouw Casey op de Severed Floor, maar ook een paar dieper in het Lumon gebouw, daar waar geen gescheiden verdiepingen zijn, maar gescheiden kamers. En het lijkt alsof die verschillende kamers verschillende persoonlijkheden naar voren kunnen brengen.
 
 
Weer een ander noemt de zes staten (bardo’s) uit het Tibetaans boeddhisme, chickai bardo is de vierde. Maar spelen de andere bardo’s misschien ook een rol in het verhaal? Er zijn scènes waarin Gemma opmerkt dat ze zes kamers heeft bezocht (op een slechte dag), en het lijkt er dan op dat elke kamer een bijbehorende bardo heeft. Datgene wat de Eagans van plan zijn, is wezenlijk verbonden met het boeddhisme, maar dan wel met een verdraaiing van de beginselen voor hun eigen doeleinden. Er zou een meesterplan kunnen zijn om Kier Eagon te helpen een eeuwig leven voort te zetten. 
 
Dit zijn de zes bardos:
 
Kyenay Bardo (Leven)
Samten Bardo (Meditatie)
Milam Bardo (Droom)
Chikhai Bardo (Dood)
Chonyid Bardo (Dharmata)
Sidpa Bardo (Wording) 
 
En dit zijn de zes kamers die Gemma die dag is binnengegaan:
 
Billings
Locknau
St. Pierre
Cairns
Zürich
Wellington 
 
(Meestal wordt Droom als nummer twee vóór Meditatie (nummer drie) gezet in het rijtje bardo’s. -RR) Ik vind de theorie van deze kijker erg interessant, maar de onderbouwing niet zo sterk. Toch denk ik dat er iets van klopt. In ieder geval 'mikt' het boeddhisme op bevrijding natuurlijk, en niet op een 'eeuwig leven'. In de basisverzen van de zes bardo’s (onderdeel van de gebeden voor de tussenstaat, die aan het Bardo Thödol zijn toegevoegd) worden de zes tussenstaten opgesomd, waarbij elk vers de inzichten en voornemens formuleert die uiteindelijk leiden tot bevrijding en verlichting. Maar met ‘zes’ kun je wat betreft het Bardo Thödol ook wel meerdere kanten op. Met de zes bestaanswerelden bijvoorbeeld, als het om wedergeboorte gaat. Of denk aan de serie 'speciale leringen' in Karma Lingpa’s ontdekte schat, gericht op de ervaringen in de bardo’s, met zes soorten van bevrijding: door horen (Bardo Thödol), dragen, zien, herinneren,  proeven en door aanraken. 

Er is nog een Tibetaanse link. De actrice Dichen Lachman (1982), die Gemma speelt, is geboren in Nepal en heeft een Tibetaanse moeder.

zondag 13 juli 2025

Severance en de bardo’s (1 van 2)

Severance is (volgens mij) veruit de beste serie van dit moment, ik wacht met ongeduld op het derde seizoen. Waarschijnlijk ken je het verhaal, ik ga het hier niet verder toelichten. Deze blogpost gaat over aflevering zeven van seizoen twee, met de titel Chikai Bardo. (Er zijn dus SPOILERS.)

Chikai bardo kennen wij natuurlijk uit het Bardo Thödol, het is het sterfpunt, waar het Heldere Licht verschijnt. Een extreem belangrijk moment voor de overledene, maar velen raken tijdens het proces buiten bewustzijn. In plaats van bevrijding worden zij teruggetrokken in de cyclus van wedergeboorten. Zij hebben de Eenheid niet herkend, en blijven in de ban van illusie en dualiteit. De personages in Severance zijn ook nog eens gesplitst in twee persoonlijkheden, de outtie en de innie.


In aflevering 7 staat het huwelijk van Mark en Gemma onder druk, want Gemma wordt maar niet zwanger. Ze zijn behandeld in een kliniek van Lumon, maar de drie rondes IVF waren geen succes. Gemma staat nu kennelijk op een mailinglijst van de kliniek en ontvangt vreemde ideografische kaarten met de post, een daarvan is een afbeelding van chikai bardo. Een soortgelijk kaartje was ooit gestolen van O&D (Optics and Design) door innie Dylan. Het lijkt op twee kerels die vechten, vindt Mark. Maar Gemma antwoordt dat het hier dezelfde vent is, die tegen zichzelf vecht, om zijn eigen psyche te verslaan, ego-dood.

Aan ego death wil ik ooit een aparte blogpost wijden. Het is "compleet verlies van subjectieve zelf-identiteit" (Wikipedia). Er zijn meerdere contexten, met gerelateerde betekenissen. De connectie ego death/chikai bardo is al eerder gemaakt. In 1964 bijvoorbeeld, verscheen The Psychedelic Experience, een gids voor lsd trips, geschreven door Timothy Leary, Ralph Metzner en Richard Alpert (Ram Dass). Zij baseerden het op het Tibetaans Dodenboek (Bardo Thödol) en onderscheidden drie fasen. De eerste, "ego loss, a complete transcendence of the self and game", noemen ze chickai bardo want volgens de schrijvers is deze zogenaamde ego-death (zoals ervaren onder invloed van LSD en andere psychedelische drugs) in essentie gelijk aan het stervensproces en heeft deze een soortgelijke begeleiding nodig.

Verder met Mark en Gemma. Op een avond hoort Mark van de politie dat Gemma is overleden bij een auto-ongeluk. Wij weten niet of dit een nepverhaal is, maar Gemma is dus wel verdwenen. De kijkers weten inmiddels dat zij wordt vastgehouden bij Lumon en allerlei experimenten ondergaat. In de eerste instantie waarschijnlijk vrijwillig, later dubieus. Zij is figuurlijk ‘dood’, gedoemd om gefragmenteerd en ‘herboren’ te worden in meerdere (innie) persoonlijkheden.  Ondertussen ervaart Mark ook een soort ‘dood’ in een proces dat op den duur zijn innie en zijn outie zal doden en een nieuwe (samengevoegde) zal scheppen.

Deze Severance aflevering is enorm desoriënterend, vooral door de ogenschijnlijk random montage van terugblikken en momenten in het nu. Een caleidoscoop van indrukken en beelden van Mark en Gemma samen, of hun belevenissen apart.

Wordt vervolgd in de volgende blogpost.

zondag 6 juli 2025

Time management

Ik wil hier iets plaatsen over Severance (de serie), maar dat kost meer tijd dan ik dacht. Dus eerst nog maar eens een cartoon.