De Grote Bevrijding door Horen in de Bardo (het Tibetaans Dodenboek) werd, volgens de teksten zelf, samengesteld door de grote ingewijde Padmasambhava en door hem aan zijn Tibetaanse partner Yeshe Tsogyal gedicteerd, waarschijnlijk tegen het eind van de achtste eeuw.
Padmasambhava
(Goeroe Rinpoche) is een semi-legendarische figuur, met de daarbij horende mythische
biografie. Toen de Boeddha overleed, voorspelde hij dat Padmasambhava daarna
geboren zou worden om het onderricht van de tantra’s te verspreiden. Padmasambhava
kwam in de 8ste eeuw van India naar Tibet, op verzoek van de koning van Tibet. Hij
gaf diepzinnige lessen aan veel leerlingen, en hij was het die het boeddhisme in
Tibet vestigde. Voor de Tibetanen belichaamt Padmasambhava een kosmisch,
tijdloos principe. Hij is de universele meester, talloze malen verschenen aan
de meesters van Tibet. Robert
Thurman noemt Padmasambhava ‘zoiets als de Tibetaanse Superman’, en ‘de
grote ingewijde der ingewijden, een emanatielichaam-boeddha die over de
tussenstaat kan onderwijzen omdat hij er zelf in kan reizen zoals hij dat wil.’
Volgens
zijn mythische biografie is Padmasambhava ontstaan uit de mond van de kosmische
Boeddha Amitabha, en in de vorm van een meteoor met een regenboogstaart naar de
aarde gevlogen en geland in het Dhanakosha-meer in Noordwest-India. Daar
groeide later een juwelen lotus in het water, waaruit een stralend kind
verscheen, dat door de koning van dat land werd geadopteerd. Na een leven dat
eeuwen duurde en waarin hij onvoorstelbare wijsheid en vaardigheden verwierf,
reisde hij naar Tibet om de wilde stamgoden van dat bergland te temmen. Hij
schreef hier vele diepzinnige teksten die hij in afgesloten schatkisten verborg
(terma’s) om door toekomstige
generaties te laten vinden. Nadat hij Tibet had ‘getemd’ en er beschaving had
gebracht, vertrok hij naar zijn eigen zuivere gebied en paradijs, waar hij
volgens sommige Tibetanen nog altijd verblijft.
Donald Lopez
houdt iets meer een slag om de arm. Volgens hem is het onduidelijk of
Padmasambhava een historische figuur was. En zijn bijdrage aan de Tibetaanse
cultuur zou dan (volgens recent onderzoek) meer met de introductie van bepaalde
irrigatietechnieken te maken kunnen hebben. Maar om onduidelijke redenen onderging
hij in de daaropvolgende eeuwen een verheerlijking, en transformeerde tot de Precious Guru, veruit de meest geweldige
van de Indiase meesters die zich ooit in Tibet hebben vertoond.
Dus wie
was Padmasambhava nu precies? Was hij echt een spirituele superman? Leeft hij
nog? Wat betreft Robert Thurman hoeven we ons om dit soort vragen niet echt druk te maken, en kunnen we gewoon
de teksten bestuderen en gebruiken. Natuurlijk zijn wij als moderne mensen
minder geneigd te verwachten dat zulke dingen waar zijn, (hoewel de meesten van
ons het stiekem nog steeds hopen natuurlijk.)
Bronnen:
Robert
A.F. Thurman
Het
Tibetaanse Dodenboek
Altamira-Becht,
tweede druk 2006
Sogyal
Rinpoche
Het Tibetaanse
boek van leven en sterven
Servire,
vijfde druk 1996
Donald
S. Lopez, Jr.
The
Tibetan Book of the Dead; A Biography
Princeton
University Press, 2011
