In de
VPRO-serie Tokidoki reist Paulien Cornelisse door Japan en onderzoekt er allerlei
vreemde, maar voor dit land typerende gewoonten. De titel van aflevering 4 (seizoen
2) is Genki, wat zoiets als ‘levensenergie’
betekent. Bijna nergens ter wereld worden mensen zo oud als in Japan. Maar helaas
geldt dat niet voor alle Japanners, sommige bezwijken omdat ze te hard werken.
Paulien spreekt met Emiko Teranishi, zij is de weduwe van een man die zelfmoord
pleegde omdat hij de druk op zijn werk niet langer aankon. Een erg naar
verhaal, maar in de Japanse maatschappij helaas geen uitzondering. Hoewel hij
dertien uur per dag werkte en 350 uur per maand klokte, slaagde hij er maar
niet in het door de bedrijfsleiding opgelegde quotum te behalen. Zijn weduwe
heeft een soort altaartje gemaakt in zijn kamer, met daarop onder andere een
urn met zijn as. Zij zet nog elke dag een kop koffie voor haar man neer, als
offergave. Hij hield van koffie.
 | |
| Bron foto's: still |
In het Bardo Thödol (het Tibetaans Dodenboek) vinden we ook een korte passage, waarin de achterblijvers eten hebben neergezet, speciaal voor de overledene. Die dwaalt rond in de bardo van wording, in een mentaal lichaam. Tot zijn grote wanhoop beseft hij nu dat hij dood is, en dat zijn vorige lichaam onbereikbaar is geworden. Hij verlangt sterk naar een nieuw stoffelijk lichaam en gaat daarnaar op zoek.
Tussen
de regels door lijkt de tekst van het Bardo Thödol hier het magische effect te accepteren, wat ritueel
aangeboden voedsel kennelijk op een dode kan hebben. Dat dit voedsel dus aan het
lichaam in de bardo een gevoel van voeding kan geven. De tekst herinnert de
overledene er wel aan dat hij nu een mentaal
lichaam heeft, dat alleen uit verbeelding bestaat. En dat zijn gevoelens
van honger, zwakte en wanhoop zuiver mentaal zijn.
En wat
voor voedsel geldt, kan natuurlijk ook voor koffie gelden. En roken? Wie zal
het zeggen. Al met al geen slecht idee, sterke koffie in de bardo!
Binnenkort
meer over de bardo van wording, in de reeks over het Bardo Thödol.
