Wat je
droomt ben je zelf, wat je in de bardo beleeft ben je ook zelf. Als we onze
dromen niet in helderheid ervaren en er even verward en emotioneel op reageren
als op onze ervaringen overdag, zullen we ook het proces van sterven-en-daarna
op dezelfde manier ervaren. Als we vanuit dualisme reageren op de visioenen in
de tussentoestand (droom en bardo) zullen we sterker karmisch gebonden raken en
zal onze nieuwe geboorte door deze karmische neigingen bepaald worden.
Het
loont dus om nu al te oefenen in het voortdurend gewaarzijn in het directe
moment van ervaren, in het hebben van een zuivere beeldvorming. Populair
gezegd: volledig in het NU zijn. Overdag en
in de droom, dat is een goede voorbereiding voor het ogenblik dat we ons lichaam
verlaten en de toestand erna. De reeks methodes die Tenzin Wangyal hiertoe
voorschrijft noemt hij samenvattend droomyoga.
Deze yoga komt er op neer dat we stabiliteit van geest moeten ontwikkelen, alert
aanwezig en wakker zijn in onze dromen (en
overdag). Het gewaarzijn dat we overdag versterkt hebben en in ons gedrag tot
uiting hebben gebracht, begint zich vanzelf ook in onze dromen te manifesteren.
De
helderheid en aanwezigheid die we in wakende toestand ontwikkeld hebben worden
op de droom overgebracht. De helderheid en aanwezigheid uit de droom worden
overgebracht in de dood. De beperkingen en begoochelingen die ons binden aan de
bestaanswereld van het lijden worden doorbroken. Volledige bevrijding van
onwetendheid betekent het einde van samsara. Wie de droomyoga geheel beheerst,
kan de tussentoestand na de dood binnengaan met een juist inzicht en in een
niet-dualistisch aanwezig zijn.
Voor een
meer volledige uiteenzetting over droomyoga kun je het boek* van Tenzin Wangyal
Rinpoche lezen. De basisoefeningen van zijn droomyoga komen op deze vier realisaties
neer:
1.
Zie
je beleving overdag óók als een droom, inclusief je boosheid, angst, geluk,
moeheid, bezorgdheid.
2.
Ruim
je hebzucht en afkeer uit de weg.
3.
Versterk
je intentie. Ga slapen met gerichtheid op de wens om helderheid in je droom te
krijgen.
4.
Train
je geheugen om een droom na het ontwaken te herinneren.
Bron:
interview Tenzin Wangyal Rinpoche door Hans de Bie,
Prana 122, december 2000/januari 2001
*Tenzin
Wangyal Rinpoche
De werkelijkheid van slapen en dromen
Elmar, 1999
