Op welk
moment ben je nu eigenlijk “echt” dood (en wie bepaalt dat?).
Deze
vraag is weer extra interessant en actueel geworden nu de overheid binnenkort
iedereen vanaf 18 jaar ongevraagd registreert als orgaan/weefseldonor, onder
het motto ‘wie zwijgt stemt toe’.
Veel
mensen zullen denken: wat kan mij dat schelen, ik ben dan toch dood, dus daar
merk ik niets meer van. Maar misschien ligt dat toch anders. Net als alle
religies en vrijwel iedereen die in enige mate spiritueel geïnteresseerd is,
gaan we op dit weblog uit van een ziel, een niet-fysiek lichaam, een bewustzijn
of iets dergelijks dat na je lichamelijke dood “verder gaat”. In het algemeen
wordt dan aangenomen dat de dood plaatsvindt als dit bewustzijn het stoffelijke
lichaam verlaat om aan zijn reis door het hiernamaals, de bardo (tussenstaat)
te beginnen. Een soort magic moment,
zeg maar.
Maar
biologisch gezien is sterven helemaal niet
een moment, maar een proces van
uren! Een proces waarbij de
verschillende organen en weefsels langzamerhand op verschillende momenten afsterven.
Dat vind
ik toch iets om rekening mee te houden als er straks snijgrage artsen naast jouw zojuist hersendood verklaarde lichaam
staan te popelen om daar zo vers mogelijke organen en weefsels uit te
verwijderen. Het bewustzijn is nog
steeds aanwezig en is niet alleen met de hersenen verbonden, dus jij gaat die
“operatie” bewust meemaken. Dit nog afgezien van de ingrijpende tests
voorafgaand aan de hersendoodverklaring.
Dat is
toch nauwelijks “vredig sterven” te noemen. Stel je voor, dit sterven, deze
overgang naar een andere staat van zijn, is ironisch genoeg misschien het
belangrijkste moment van je leven en volgens boeddhisten van zeer grote invloed
op je aanstaande reïncarnatie.
Hersendood
is een omstreden begrip, maar de overheid is nogal zuinig met informatie
hierover. Er zijn natuurlijk belangen en daarnaast heeft de wetenschap al
helemaal geen boodschap aan zoiets vaags als een ziel of een hiernamaals. De
wetenschap, in dit geval de artsen, meent dat alleen de hersenen de zetel van
het individu en het geheugen zijn. Als de hersenen zijn afgestorven, dan is het
individu dood.
Kortom boeddhisme
en wetenschap zijn hier niet te verenigen.
Interessante links:
Hersendood (Wikipedia) HIER
SBO (Stichting Bezinning Orgaandonatie) HIER
Essay van Damien Keown over boeddhisme en orgaandonatie HIER
