(De hemel van… Afl. 4)
Jean
Dulieu (pseudoniem van Jan van Oort, 1921-2006) was een multitalent: tekenaar,
schrijver, poppenspeler en violist. Paulus de Boskabouter is zijn meest bekende
creatie.
Hoe
Dulieus hemel er uit zou zien is onbekend, hij hield zich meer bezig met hoe
het niet zou zijn. In zijn laatst bewaarde dagboekje (het 'Hemelboekje')
uit 1992 staan kritische opmerkingen over geloof, reïncarnatie en hoe mensen
zich de hemel verbeelden, vaak genoteerd als reactie op televisieprogramma's of
nieuwsberichten. In 2012 schreef dochter Dorinde van Oort de biografie Paulus
de Boskabouter of Het dubbelleven van Jean Dulieu, waarin haar vader naar
voren komt als een tamelijk moeilijke man met een sterke hang naar het
kloosterleven.
Ik vind het opmerkelijk dat een kunstenaar als Jean Dulieu, die toch ooit
een complete sprookjeswereld heeft gecreëerd, niet in staat lijkt te zijn
buiten zijn (hemels) boekje te treden. Hij is gefascineerd door theologische
kwesties en details en wijdt uitvoerige beschouwingen aan de leeftijd, toekomst
en dagindeling van hemelbewoners, waarbij hij zich richt
tegen denkbeeldige goedgelovigen:
"Het is dus duidelijk dat men in
het hiernamaals niet zijn jaren, zijn kennis of wijsheid verliest. Blijft men
dan tot in eeuwigheid exact dezelfde persoon die men bij zijn aardse dood was,
of neemt de kennis, de wijsheid met de jaren toe? Wordt men dus steeds ouder en
is er een grens aan het ouder worden? Blijven piepjonge engeltjes, zoals ze in
de Barok rondfladderen, voor altijd piepjonge engeltjes? Een stationair bestaan
zonder enige ambitie om daar verandering in te brengen? Is de hemelse
gelukzaligheid werkelijk een staat waarin niemand wensen en verlangens kent?
Geen spijt, geen verdriet, geen bewustzijn, het absolute niets? Geen haat, maar
ook geen liefde, geen hoop, en waarschijnlijk zelfs geen geloof."
Dulieu heeft enige tijd bij het Amsterdamse Concertgebouworkest gespeeld.
Het denkbeeld dat er de hemel gemusiceerd zou worden is voor hem een
verschrikking. Een uitzending waarin dat gesuggereerd wordt wekt zijn
woede: "Door wie wordt die muziek gespeeld? Moeten musici na hun dood
blijven spelen? Wat? Hoe vaak? Hoe lang? En als ze nu juist blij zijn om
eindelijk van die speldwang af te zijn?"
Bron:
Paulus de Boskabouter of Het dubbelleven van Jean Dulieu
Dorinde van Oort
Cossee, 2012
Paulus de Boskabouter of Het dubbelleven van Jean Dulieu
Dorinde van Oort
Cossee, 2012
