vrijdag 21 juni 2019

Santa Muerte

Bron foto's: still

In de serie Last Days, uitgezonden door de VPRO, probeert fotografe Lieve Blancquaert in beeld te brengen hoe mensen omgaan met sterven en de laatste levensfase. Zij reist daarvoor de wereld rond.

In de Mexicaanse aflevering zien we hoe daar Dia de Muertos (Dag van de Doden) gevierd wordt. Op Allerheiligen en Allerzielen, 1 en 2 november, keren zielen terug naar de aarde. Levenden en doden vieren dan samen een feestje op het kerkhof. Dit dodenfeest vindt zijn oorsprong in oude Indiaanse tradities, het was gebruikelijk om de voorouders (de doden) ter vereren. Schedels werden bewaard en tentoongesteld om dood en wedergeboorte te symboliseren. Rituelen waren gewijd aan de godin Mictecacihuatl, de koningin van de onderwereld in de Azteekse mythologie, die met haar man heerste over het leven na de dood. Deze ‘Dame van de Dood’ waakt over de botten van de doden. Haar cultus leeft voort in de Mexicaanse aanbidding van Santa Muerte.



Daarvan is ook iets te zien in deze aflevering van Last Days. Santa Muerte is een vrouwelijke volksheilige, de verpersoonlijking van de dood. Ondanks de nadrukkelijke afwijzing door de Rooms-katholieke kerk heeft deze cultus er vooral de afgelopen twintig jaar veel volgelingen bijgekregen. Aanhangers aanbidden haar. Wij zien een mooi aangekleed skelet met zeis rondgedragen worden in processie. Er is een soort clandestiene mis tussen beenderen, botten en skeletten. De voorganger vertelt Blancquaert dat de dood geen taboe is, maar onderdeel van het leven. Je kunt het liefhebben. Hij gelooft in God en de Maagd Maria, maar betwijfelt of hij ze ooit zal zien. Santa Muerta daarentegen zal hij zeker zien, want hij is geboren en zal dus ook sterven.