Unmistaken Child

Op Prime zag ik de documentaire Unmistaken Child (2008) van regisseur Nati Baratz. Als in 2001 de beroemde meester Geshe Lama Konchog (84) overlijdt, krijgt zijn trouwe leerling de opdracht diens reïncarnatie op te sporen. De film volgt hem vier jaar lang op zijn zoektocht. Dit zou de eerste reportage zijn over een dergelijke onderneming, maar in 1994 was er toch ook al Living Buddha van Clemens Kuby. 

 

De film begint met de uitvaart van Geshe Lama Konchog. Het lijk wordt verbrand, we zien een regenboog, in de as worden parels gevonden en (volgens zeggen) de eerste aanwijzingen wat betreft de nieuwe geboorteplaats. Zijn leerling Tenzin Zopa, (voor mij) de echte hoofdpersoon van deze film, komt open en sympathiek over. Deze eenvoudige en verlegen jongeman is al vanaf zijn vroege kindertijd een toegewijde leerling van de overleden lama geweest. Geheel op eigen initiatief, want zijn ouders hadden een heel andere toekomst voor hem in petto op hun boerderijtje. 

 

bron afbeeldingen: still

 

Tenzin Zopa krijgt nu dus een bijna onmogelijke taak op zijn bordje geschoven door een streng en zakelijk ogende lama, een soort regiomanager. Hij aanvaardt deze gelaten, kennelijk gewend opdrachten uit te voeren zonder tegenwerpingen, maar komt toch wat ontmoedigd over. Is hij wel bekwaam genoeg, vraagt hij zich af, om de reïncarnatie van een verlichte meester te herkennen? En wat een verantwoording, de overleden lama had duizenden volgelingen.

 

De paar aanwijzingen zijn (in mijn ogen) nogal vaag, gebaseerd op dromen, gebed, intuïtie en voorspellingen. Er volgt nog wat astrologische info van een lama op Taiwan via zoom. Het moet ergens in de Tsum vallei (Nepal) zijn, en de naam van de vader begint met een A. En daar gaat Tenzin Zopa op pad in zijn paarsgekleurde trainingpak, muts en rugzakje. Een jarenlange reis, voor ons ingedikt tot de duur van de documentaire. Hij bezoekt veel kleine dorpjes, families en kinderen. Bij oude vrouwtjes onderweg informeert hij of er misschien ergens een bijzonder kind geboren is. De voetreis vormt een groot contrast met de auto en helikopter, waarmee soms ook gereisd wordt.

 

 

En ja, uiteindelijk vindt hij ergens op zo’n boerderijtje een wat eigenaardig kind, dat onmiddellijk beslag legt op de oude kralenketting en deze weigert terug te geven. Een lange selectie van kinderen levert natuurlijk uiteindelijk altijd wel een speciaal (en waarschijnlijk hoogbegaafd) kind op, en in dit geval een geschikt kind voor deze vacature. Afgedwongen toeval? Of toch een mooi voorbeeld van een geslaagde reïncarnatie? Ik ben niet overtuigd, hoewel ik het heel prettig vind om het te geloven.

 

Tenzin Zopa licht zijn opdrachtgevers in, die er voortdurend op hameren dat het kind vooral schoon gehouden moet worden. Er volgt een proef met voorwerpen, waaruit het kind moet kiezen. Enigszins aangestuurd (lijkt mij), maar de waarnemers, twee strenge rinpoches, ontdooien na de gunstige uitslag en doen ‘collegiaal’ toeschietelijk richting de kleine. Er gaat een verslag naar de dalai lama, en na wat extra onderzoek en berekeningen volgt zijn erkenning per brief, gevolgd door een ontmoeting in India. Bij deze kleine ceremonie wordt een plukje haar weggeknipt, en de dalai lama verzint ter plekke een nieuwe naam.

 

 

Dan een moeilijk momentje met de ouders. Willen die het kind afstaan? Er is aarzeling, ze zullen het bijna niet meer terugzien. Toch maar gedaan. Het afscheid van het kind is pijnlijk en ontroerend, en dat op zulke vage gronden. De nieuwe/oude meester wordt groots onthaald in het klooster. Er zijn enorm veel volgelingen, sjaaltjes, foto’s, zegeningen. De verering heeft (voor mij) iets ongemakkelijks.

 

Unmistaken Child is een mooie, indrukwekkende film. Prettig trage beelden, en zonder commentaar. Geeft veel stof tot nadenken.