Een nieuwe kijk op hersendood?

In de krant las ik laatst over een Amerikaans hersenonderzoek met varkens en een soort dialyseapparaat. Ondanks het hoge Frankenstein-gehalte wil ik het hier toch even vermelden. Want mogelijk gaat het ooit invloed hebben op de manier waarop er tegen hersendood wordt aangekeken, die blijkt nu ineens minder onomkeerbaar dan tot nu toe werd gedacht.

De wetenschappers zijn erin geslaagd varkenshersenen uren na de dood weer enige activiteit te laten vertonen. Hierbij waren er overigens geen tekenen van hersteld bewustzijn of werkende hersengebieden. Niet het soort georganiseerde elektrische activiteit dat we associëren met bewustzijn, waarneming of andere hoge hersenfuncties. Klinisch gesproken was er dan ook geen sprake van een levend brein, maar van een cellulair actief brein. Van eventuele klinische toepassingen zitten we nu dus nog ver af. Maar zoals een hoogleraar ethiek stelt: zo goed als dood is ook een klein beetje levend. Wie weet wordt de techniek ooit wel zo goed dat sommige patiënten die we nu nog hersendood noemen kandidaten kunnen worden voor hersenreanimatie.

Hersendood was altijd al een omstreden begrip. Tot dusver gingen medici er steeds zonder meer van uit dat het brein snel onherstelbaar beschadigt als het zonder zuurstof komt te zitten. De elektrische activiteit valt weg, het bewustzijn verdwijnt: einde verhaal. De nieuwe experimenten stellen die aannames ter discussie. En dan indirect natuurlijk ook de (opgedrongen) orgaandonatie, maar daarover lees ik helemaal niets in dit artikel.

Voorlopig roepen de experimenten alleen nieuwe ethische vragen op. Het kan een hellend vlak zijn. Dieren die worden gebruikt voor dit onderzoek kunnen belanden in het grijze gebied: niet in leven, maar ook niet helemaal dood. Het team zelf ziet vooral mogelijkheden voor onderzoek: eindelijk een manier om hele breinen buiten het lichaam te  bewaren en te bestuderen. Hopelijk wordt er dan wel goed geregistreerd wat er in zo’n brein gebeurt, je moet er toch niet aan denken dat er een zekere mate van gewaarwording zou ontstaan.


bron: Volkskrant hier (€)