Uit decennialang onderzoek bleek dat 20% van de BDE’s behoorlijk verontrustend kan zijn. Dat is minder bekend, want de meeste mensen met zo’n ervaring houden liever hun mond daarover. Er is dus nauwelijks onderzoek naar gedaan. We horen eigenlijk altijd alleen maar de prettige en schitterende verhalen. De akelige BDE’s lijken vaak op de aangename, met dezelfde elementen, maar missen de positief emotionele toon. Hier gevoelens van schuld, wanhoop en vreselijke angst. En ook geen vermindering van angst voor de dood naderhand, integendeel. Het artikel geeft enkele voorbeelden van een slechte BDE:
.jpg)
Een vrouw vliegt met enorme snelheid de ruimte in, en komt op ramkoers met verblindend wit licht. Het overspoelt haar en maakt haar doodsbang.
Een vrouw ervaart haar hele leven opnieuw, vervuld van veel verdriet en depressiviteit.
Dit zijn zogenaamde ‘omgekeerde’ BDE’s. Andere zijn ronduit ‘hels’:
Een man voelt zich in de diepten van de aarde vallen. Onderaan staan een paar hoge, roestige poorten, die hij waarneemt als de poorten van de hel. Door paniek bevangen slaagt hij erin om terug te klauteren naar het daglicht.
Een vrouw wordt begeleid door een angstaanjagend verlaten landschap en ziet een groep dwalende geesten. Ze zien er verloren uit en lijden pijn, maar haar gids geeft aan dat ze hen niet mag helpen.
Een (atheïstische) hoogleraar ervaart dat hij wordt verscheurd door kwaadaardige wezens.
Een vrouw ontmoet gruwelijke wezens met grijze gelatineachtige aanhangsels, die naar haar klauwen en zich vastgrijpen Zij kan zich de onbeschrijfelijke stank en de geluiden van hun gutturaal gekreun ook na 41 jaar nog goed herinneren.
Een vrouw doet een zelfmoordpoging, en voelt haar lichaam naar beneden glijden in een koude, donkere, waterige omgeving. De bodem lijkt op de ingang van een grot en er zijn een soort op webben. Ze hoort gehuil, gejammer, gekreun en tandengeknars. Ziet mensachtige wezens, met de vorm van een hoofd en lichaam, maar lelijk en grotesk. Ze zijn beangstigend en klinken gekweld, als in doodsangst.
Een vrouw vliegt plotseling over het ziekenhuis de diepe, lege ruimte in. Een groep cirkelvormige entiteiten vertelt haar dat ze nooit bestaan heeft, dat ze zich haar leven heeft mogen verbeelden, maar dat het een grap was. Ze was niet echt. De vrouw brengt daar feiten over haar leven tegenin, en beschrijvingen van de aarde. Maar nee, zeggen de wezens, er is nooit iets echt geweest, dit is alles wat er is. Vervolgens wordt ze alleen gelaten in de ruimte.
.jpg) |
| bron afbeeldingen: The Midnight Gospel |
Een vrouw voelt dat ze op water drijft, eerst vredig, maar dan angstwekkend. Ze wordt een licht in de hemel, schreeuwt zonder geluid. Draait rond en realiseert zich dat dit eeuwigheid is, zo zal het verder altijd zijn. Ze voelt de eenzaamheid en leegte en uitgestrektheid van het universum, behalve voor haar dan, een bal van licht, schreeuwend.
Een vrouw voelt zich tijdens een zelfmoordpoging een leegte ingezogen, een donkere afgrond of tunnel. Zich niet bewust van haar lichaam zoals ze het kende. Ze had het Niets verwacht, de Big Sleep, de vergetelheid, maar ontdekt nu dat ze naar een ander level gaat, en dat maakt haar doodsbang. De kracht trekt haar mee naar een plek waar ze niet heen wil, maar uiteindelijk komt ze niet verder dan de nevel.
Een man voelt zich uit zijn lichaam opstaan, plotseling zwevend in totale zwartheid. Zwarte ruimte, zonder boven of beneden, links of rechts. Er gaat een eeuwigheid voorbij, lijkt het, door hem volledig en in ellende doorleefd. Hij mag alleen nadenken.
In de
negatieve BDE is het religieuze element afwezig. God of een engelachtig
schepsel wordt wel verwacht, en soms aangeroepen, maar de bijna-dode is en
blijft alleen. Het is enorm beangstigend. Gevoelens van absolute verschrikking,
voorbij de hulp van iedereen, zelfs God.
.jpg)
Dit valt voor veel bijna-doden niet te rijmen. De hel? Waarom ik, waar heb ik dit aan verdiend, en wat zijn de regels dán? Twijfel en misschien ook wel schaamte: ik ben kennelijk een heel slecht mens. En ga ik daar straks naar terug? De gebeurtenis was zo heftig dat er vaak angst blijft voor de dood, ook bij mensen die eerst niet in een hel geloofden. Het concept van de hel en de christelijke associatie met eeuwige fysieke kwelling is diepgeworteld in de westerse cultuur.
De ervaring kan een ommekeer tot gevolg hebben, beschouwd worden als een waarschuwing, men krijgt een tweede kans, het moet allemaal anders. Mensen bekeren zich, sluiten zich aan bij een kerkgemeenschap. Anderen proberen hun BDE juist te bagatelliseren of rationele verklaringen te zoeken. Als derde soort reactie wordt genoemd de ‘lange termijn’. Mensen blijven soms nog jaren- of decennialang worstelen met hun herinneringen en existentiële vragen. Zij kunnen het geen plekje geven, ook niet via psychotherapie, er is altijd onderliggende onzekerheid en angst. Veel BDE’s zijn traumatisch in hun echtheid, en hun primaire effect is een krachtig en blijvend besef dat de fysieke wereld niet de volledige ‘werkelijkheid’ is. Een overtuiging die het persoonlijke leven en de sociale relaties van de bijna-dode abrupt en permanent verstoort.
