zondag 12 november 2023

Trippy eagle of souls

bron afb.: The Guardian

In de boekenrubriek van The Guardian, bij de bespreking van het boek Weird Medieval Guys van Olivia M. Swarthout, kwam ik deze opmerkelijke middeleeuwse afbeelding tegen. Het is een voorstelling van de stralende adelaar uit La Divina Commedia. Dante en zijn gids Beatrice reizen door de hemel en ontmoeten deze vogel, die is samengesteld uit de zielen van alle rechtvaardigen. Swarthout vindt het “such a powerful image and quite trippy”.
 

Ik heb de betreffende passage even opgezocht in mijn exemplaar van de Divina Commedia, vooral omdat ik benieuwd was hoe de interpretatie van Gustave Doré er uit zou zien. De adelaar wordt opgevoerd in de Negentiende Zang (Paradiso). De verenigde rechtvaardigen zitten hier duidelijk op één lijn, zij spreken met één stem. De adelaar zegt ‘ik’ en niet ‘wij’. Dante gebruikt de gelegenheid om een kwestie ter sprake te brengen die hem erg dwarszit, namelijk de uitbanning van de deugdzame heidenen uit het Paradijs. En dan ook nog het bestaan van een uitverkoren volk! Hij vindt dat erg moeilijk te aanvaarden. De adelaar gaat daarop in en bespreekt het leerstuk uitgebreid, maar op koele en strenge wijze, in drie opeenvolgende Canti (19,20,21). Het komt erop neer dat het menselijk begrip zeer beperkt is, en dat Gods wegen en besluiten ondoorgrondelijk en rechtvaardig zijn.
 
Dit is de illustratie van Gustave Doré (1832-1883):
 

 
Bronnen:
The Guardian, 28 oktober 2023

Dante Alighieri
Divina Commedia
Bruna, 1988